Wycieczka z dnia 6 maja 2018 r.
Po zwiedzeniu w Austrii
Innsbrucka, stolicy kraju związkowego Tyrolu kierujemy się w
kierunku granicy z Włochami.
Trasa biegnie przez przełęcz Brenner (wł. Passo del Brennero, niem. Brennerpass) położonej na
wysokości 1374 m. n.p.m. Jest to jedna z najważniejszych alpejskich
przełęczy na granicy Austrii i Włoch. Dzieli ona Alpy
Zillertalskie od Stubaier Alpen w Alpach Centralnych.
Przebiega nią austriacka
autostrada A13 i włoska autostrada A22 łączące Niemcy z Włochami.
Przełęcz Brenner była znana już w średniowieczu – przebiegał
tędy główny szlak handlowy pomiędzy południową i północną
Europą.
Nie trzeba dodawać, że
cała trasa jest bardzo widokowa – co widać na zdjęciach.
Po przekroczeniu przełęczy Brenner jesteśmy we Włoszech w regionie administracyjnym Trydent-Górna Adyga (wł.Trentino-Alto Adige, niem. Trentino-Südtirol, ladyński Trentin-Südtirol albo Trentin-Sudtirol) którego stolicą jest Trydent.
Obok mapka regionu Trydent-Górna Adyga zaś poniżej podział administracyjny Włoch gdzie w północnej części można ujrzeć również też region. Pozwoli to dokładnie zlokalizować gdzie wędrujemy.
Przez pierwsze 1000 lat północne Włochy zamieszkiwane były przez Celtów, w okresie dominacji Rzymu
podbite i włączone do powstającego Imperium. Powstaje tzw.Tridentum, od którego wywodzi się dzisiejsza nazwa miasta Trydent.
Wraz z upadkiem Rzymu
ziemie te przechodzą w ręce Ostrogotów, następnie Longobardów. Będąc od XI w. stolicą księstwa biskupiego ze zmiennym szczęściem
prowadzi samodzielną politykę popadając w XIV w. zależności od
Habsburgów. Jedynie w krótkim okresie wpływów napoleońskich, na początku
XIX w. przynależy do Królestwa Włoch, jednak po klęsce Napoleona
praktycznie do 1919 roku funkcjonuje poza nowo utworzonym państwem
włoskim. W 1919 roku włoskie wojska zajęły ten obszar i na mocy traktatu
został on przyłączony do Włoch.
Po tak burzliwych dziejach nie dziwi fakt, że obecnie są jednym z pięciu regionów specjalnych z uwagi na wielonarodowość. Oficjalnie są tu używane trzy języki: 73% mówi po włosku, 26% po niemiecku, reszta posługuje się językiem ladyńskim (Ladynowie - grupa etniczna wywodząca się od starożytnych mieszkańców tego terenu - Retów.
Po zwiedzeniu Innsbrucka w Austrii mieliśmy zaplanowany nocleg po stronie włoskiej w okolicy miejscowości Bolzano. Przed dotarciem do hotelu starczyło trochę czasu żeby zobaczyć fragment średniowiecznego miasta, którego najważniejszą częścią jest Plac "Walther Sqvare" - na załączonym planie oznaczony nr 1.
Plac upamiętnia Walthera von der Vogelweide urodzonego prawdopodobnie ok. 1170 roku w Dolnej Saksonii, zmarłego ok. 1230 roku. Był on powieściopisarzem, pisał również utwory liryczne i miłosne. Tworzył w języku niemieckim.
Był również pisarzem tworzącym dla celów politycznych - między innymi sławił hojność Fryderyka, króla Sycylii, w trakcie gdy ten starał się o objęcie tronu świętego cesarstwa rzymskiego.
W roku 1889 miasto Bolzano upamiętniło pisarza pomnikiem ustawionym na placu jego imienia - na planie oznaczony nr 2.
Na placu Walthera istnieje zakaz wjazdu samochodami, a auto można zaparkować na podziemnym parkingu wybudowanym pod placem, lub na pobliskim parkingu (Parcheggio Laurin) obok Domu Kultury przy ul.Via Laurin - na planie oznaczony nr 4. Koszt parkowania w 2018 roku - 2,6 euro godzina.
Sam plac Walthera to ładnie kamieniczki które na parterze mieszczą restauracje i kawiarnie. W lato przed lokalami ustawione stoliki, parasole co pozwala wypić spokojnie kawę i podziwiać widoki gór.
Plac został zbudowany w 1808 roku z polecenia króla Maksymiliana Bawarskiego i początkowo nosił jego nazwisko - Maximiliaplatz. Zmieniały się czasy i panujący a to skutkowało zmianą nazwy. W swojej historii nosił nazwę: od imienia arcyksięcia Jana Austiaka - Johanneplatz; od 1901 roku był to dzisiejszy patron placu Walther von der Vogelweide; po przyłączeniu rejonu do Włoch przemianowany na Vittorio Emanuele III; przez krótki czas był również zwany Marienplatzem, by w końcu powrócić do nazwy upamiętniającego pisarza Walthera.
W chwili powstania placu był nazywany "dobrym salonem" miasta - tu zbierała się śmietanka towarzyska miasta co widać na znalezionej w internecie pocztówce z 1894 roku malowanej przez Friedricha Augusta Reischa.
Dzisiaj plac nie zmienił swojego przeznaczenia, co widać na dolnym zdjęciu pokazującym to samo miejsce. Również jest restauracja-kawiarnia.
Od południowego zachodu Plac Walthera zamyka potężna bryła Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - na planie oznaczona nr 3.

Ta romańska świątynia została wybudowana w 1180 roku. W czasie prowadzonych prac wykopaliskowych znaleziono pod katedrą fragmenty trzech innych kościołów datowanych od IV wieku n.e. do XII wieku n.e.
Wczesnochrześcijańska świątynia z IV wieku n.e. miała długość 38 metrów, szerokość 14 metrów i posiadała trzy nawy a ściany boczne posiadały osiem przypór. Po roku 1420 zakończono budowę obecnej Katedry i przybrała ona swój obecny imponujący wygląd.
Katedra jest orientowana tzn.prezbiterium jest od strony wschodniej. Do wnętrza prowadzi skromne wejście od zachodniej strony strzeżone przez dwa lwy wykonane z czerwonego marmuru z Werony.
W fasadzie nad wejściem głównym skromna rozeta. O wiele bogatsze jest wejście boczne od strony północnej z łukiem portalowym przedstawiającym osoby w strojach z XIV wieku oraz przedmioty związane z uprawą winorośli i wytwarzaniem wina.
Dzwonnica o wysokości 65 metrów z otwartą ażurową iglicą z piaskowca została zbudowana wg planów architekta Suevian, Hansa
Lutz von Schusseried, w latach 1501-1519.
Katedra ma charakterystyczny zielono-żółty dach ułożony z 206 tysięcy ceramicznych płytek oraz rzeźbioną dzwonnicę.
W czasie II wojny światowej Bolzano było bombardowane - trzy z pośród ponad 800 zrzuconych bomb trafiły w Katedrę powodując duże zniszczenia.

Po wojnie została odremontowana. Wewnątrz Katedra jest dosyć surowa co charakteryzuje architekturę romańską - im większe skupienie do modlitwy, tym bliżej Boga.
Na ścianach można zauważyć pozostałości renesansowych fresków wykonanych w latach 1360 - 1370 przez warsztat Giotta - kiedyś pokrywały wszystkie ściany świątyni.
Dużym arcydziełem w Katedrze jest ambona wykonana przez kamieniarza Hansa von Schussenrieda.
Ambona jest ozdobiona misternymi płaskorzeźbami przedstawiającymi ojców kościoła - czterech ewangelistów.
Po południowej stronie Katedry znajduje się niewielki placyk (Piazza della Parrocchia - Pfarrplatz) - na planie oznaczony nr 6. Plac ma ciekawą historię - był to kiedyś cmentarz przy pierwszych świątyniach jakie tu stały w miejscu dzisiejszej Katedry.
Obok bardziej szczegółowy planik okolicy Katedry z zaznaczonymi obiektami. Na placu można wypatrzyć kilka ciekawych obiektów między innymi:
- obiekt nr 7 - pomnik tyrolskiego bojownika o wolność Petera Mayra
- obiekt nr 8 -ciekawa studnia
- obiekt nr 5 - Skarbiec Katedry Bolzano
- obiekt nr 6 - plac Piazza della Parrocchia - Pfarrplatz
Pomnik został odsłonięty 30 września 1900 roku i na cokole przedstawia płaskorzeźbę upamiętniającą walkę Mayra o wolność. W czasie bombardowania w 1943 roku, pomnik został uszkodzony. W 2009 roku, z okazji 200-lecia walk o wolność został odbudowany. Jednak najbardziej ciekawy dla turysty jest Skarbiec Katedralny (obiekt nr 5).
W Skarbcu zgromadzono bogate zbiory sakralne średniowiecznego i barokowego Tyrolu m. innymi: monstrancje, ornaty, złote i srebrne rzeźby, puchary z kamieniami szlachetnymi, książki religijne z XV wieku, freski od średniowiecza do 1800 roku oraz unikalny zbiór relikwii świętych. Skarbiec otwarty wtorek-sobota od 1000 do 1230. Wstęp płatny:
dorośli 3 euro, seniorzy – 2 euro dzieci i młodzież (6-18lat) –
1 euro.
Około 100 metrów od Katedry znajduje się Chiesa dei Domenicani,
czyli kościół Dominikanów połączony z klasztorem - na planie oznaczony nr 9. Na murach budynku
można zobaczyć freski przedstawiające życie XV-wiecznego dworu.
W Bolzano warto odwiedzić Muzeum Archeologii Południowego Tyrolu - na planie oznaczone nr 10. Znajduje się ono przy ulicy Via Museo 43. Wstęp jest płatny - 9 euro osoba dorosła w 2018 roku. Muzeum jest słynne za sprawą mumii sprzed 3200 lat tzw. "człowieka lodu" zwanego również Iceman, Similaun Man , człowiek z Hauslabjoch , tyrolski Lodziarz i mumia Hauslabjoch.
Mumia została znaleziona we wrześniu 1991 r. w Alpach Ötztalskich, stąd nazwana "Ötzi", w pobliżu góry Similaun i Hauslabjoch na granicy Austrii i Włoch.
My z uwagi na ograniczony czas ograniczamy się na spacer kilkoma uliczkami Starówki Bolzano. Królują na nich ładne kamieniczki, fontanny, jezdnie brukowe, zadbana zieleń, kawiarenki. Oto kilka zdjęć z tego spaceru.
Godna zauważenia jest uliczka Laubengasse lub Via dei
Portici - na planie oznaczona nr 11. Jest to ulica o długości 300 metrów, ze średniowiecznymi portykami (podcieniami) ciągnącymi się wzdłuż całego jej przebiegu - typowa uliczka handlowa z mieszcząca obecnie niezliczoną ilość sklepików, kawiarenek.
Kończymy spacer po Bolzano i jedziemy do hotelu Olisamir mieszczącego na płaskowyżu Paganella w miejscowości Cavedago - pora na odpoczynek. Rano ruszamy do Trydentu.