0,0
km trasy – start z małego
parkingu zlokalizowanego przy cerkwi greckokatolickiej św. Jerzego na ul. Cerkiewnej w
Cieszanowie. Cerkiew jest datowana na 1900 rok i została wybudowana w miejscu starszej drewnianej. Obok cerkwi stoi murowana dzwonnica prawdopodobnie z XX wieku.W roku 2015 zaniedbana cerkiew została wyremontowana i obecnie mieści Centrum Koncertowo-Wystawiennicze. Cerkiew można zwiedzać z przewodnikiem od poniedziałku do piątku o godz. 9 oraz 13. Jedziemy ul. Cerkiewną która doprowadza do rynku.
0,2
km trasy – rynek w Cieszanowie. Jedziemy na wprost wykorzystując ścieżkę terenów zielonych rynku.
0,32
km trasy – rynek w Cieszanowie. Przy budynku Urzędu Miasta i Gminy
skręcamy jedziemy na wprost w ul. Mickiewicza. Drogowskaz turystyczny informuje że prowadzi do kąpieliska(poprowadzony jest nią szlak rowerowy okrężny koloru brązowego
relacji Cieszanów-Nowe Sioło-Dachnów-Cieszanów) . Po prawej
stronie mijamy budynek posterunku policji. Jadąc ul. Mickiewicza
mijamy po prawej stronie ulice: Wincentego Witosa i Dworcową.
0,65
km trasy – ulica Mickiewicza krzyżuje się z drogą nr 865.
Zachowując szczególną ostrożność przejeżdżamy na wprost jadąc
dalej ulicą Mickiewicza.
1,2
km trasy – z lewej mijamy dochodzącą do ul. Mickiewicza ulicę
Sportową. Ulicą Sportową biegnie szlak rowerowy do Gorajca.
1,3
km trasy – w prawo odchodzi ulica bez nazwy doprowadzająca do
ośrodka domków wypoczynkowych zlokalizowanych przy kąpielisku.
Wjazd na teren ośrodka ok. 200 metrów od ulicy Mickiewicza.
My
jedziemy dalej prosto mijając po lewej stronie budynek Zespołu
Szkół i zlokalizowany za nim Dom Kultury oraz amfiteatr.
2,0
km trasy – po prawej starodrzew dawnego parku dworskiego w którym
z dużym trudem można poprzez zadrzewienie dostrzec
pozostałości dworu Rojewskich.
Teren
prywatny – w pewnym miejscu widoczna wydeptana ścieżka przez
ciekawskich. Kto tam zajrzy ujrzy ruiny dworu od strony
północno-wschodniej.
2,1
km trasy – skręcamy w drogę asfaltową na lewo która prowadzi na
groblę między stawami w kierunku Nowego Sioła. Przez gąszcz
parkowych drzew można dostrzec pozostałości dworu.
2,2
km trasy – Po prawej stronie pozostałości bramy i wjazd na
posesję dworu Rojewskich. Jak wspomniałem jest to teren prywatny z
tablicą zakazującą wstępu. Jednak aparatem fotograficznym można
z tej strony całkiem dobrze złapać w kadrze wschodnią elewację
dworu.
Nie
jest znana dokładna data zbudowania dworu w Nowym Siole,
miejscowości która była wzmiankowana już w roku 1435. Wiadome
jest, że już w roku 1590 właściciel Nowego Sioła Stanisław
Cieszanowski założył miasto Cieszanów i w tamtym okresie dwór
obronny nazywano zamkiem cieszanowskim.
Dwór
ma bardzo bogatą historię – podczas powstania Chmielnickiego
został zniszczony przez wojska kozacko-tatarskie. Na przestrzeni lat
zmieniał swoje przeznaczenie oraz właścicieli.
Był
własnością Aleksandra Stanisława Bełżeckiego (wojewody
podolskiego), rodziny Wielohorskich, Komorowskich, Jakuba Jana
Zamoyskiego i dopiero w początkach XIX wieku wszedł w posiadanie
rodu Rojowskich.
W
tym czasie Feliks Rojowski dobudował piętro i zamienił dwór w
klasycystyczny pałac. W przewodnikach i na mapach turystycznych o
dzisiejszych ruinach używa się nazwy dwór Rojowskich ale
ostatnimi właścicielami od końca XIX wieku była rodzina
Gnoińskich która dobudowała kolumnowy portyk. Użytkowali dwór do
czasu wybuchu II wojny światowej.
Po tym okresie dwór przejęli
Rosjanie, następnie Niemcy. Po wojnie w budynku działała szkoła
rolnicza a następnie przedsiębiorstwo Iglopol. Po zakończeniu
działalności budynek uległ dewastacji i obecnie wygląda tak jak
na zdjęciach.
2,3
km trasy – w lewo odchodzi droga biegnąca wzdłuż Brusienki. My
jedziemy na wprost przez groblę pomiędzy stawami i łąkami.
2,7
km trasy – po lewej pomiędzy drzewami kapliczka.
3,0
km trasy – dojeżdżamy do prostopadłego skrzyżowania we wsi Nowe
Sioło. Na moment opuszczamy szlak rowerowy brązowy i skręcamy w
lewo (szlak umocnień Mołotowa) by zobaczyć potężną bryłę
kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowym
Siole.
3,6
km trasy – kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
w Nowym Siole. Pierwotnie była to cerkiew grecko-katolicka św.
Eliasza Proroka wymurowana w 1907 roku w miejscu starej drewnianej.
Po I wojnie światowej przejęta przez kościół rzymsko-katolicki.
Wracamy
do 3,0 km trasy, mijamy go na wprost – jedziemy drogą
doprowadzającą do Cieszanowa.
4,8
km trasy – skręcamy z asfaltu na lewo, w drogę polną utwardzoną
która na całej długości przebiega skosem aż do Dachnowa. Z tej
racji nazywana jest przez miejscowych „skośną drogą”. To
właśnie nią wytyczony jest szlak rowerowy brązowy do Dachnowa.
5,2
km trasy – w tym miejscu nasza doga polna lekko skręca w prawo
biorąc kierunek na Dachnów. Przed nami po prawej widoczny schron Linii Mołotowa.
6,6
km trasy – po prawej zadaszone miejsce wypoczynku, a za nim w
odległości ok. 50 metrów schron bojowy tzw. linii Mołotowa
mającej w założeniu bronić Rosjan przed inwazją niemiecką.
Ten
konkretny schron bojowy o grubości czołowej 150 cm był wyposażony
w 45 mm armatę pancerną wtaczaną do schronu przez załogę. W
okolicy istnieje jeszcze kilka takich schronów. Drogą polną obok
schronu można dojechać do drogi asfaltowej Cieszanów-Dachnów. My
jednak jedziemy dalej zgodnie ze szlakiem brązowym drogą skręcającą
lekko w lewo – w kierunku widocznego skraju lasu. Można też
pojechać na wprost i dojechać do Dachnowa w okolicy kościoła.
6,9
km trasy – wspomniany lasek. Jedziemy drogą szlakową wzdłuż
jego granicy z drogą. Po wjechaniu na lekkie wzniesienie ukazuje się widok na Dachnów a właściwie na jego przysiółek ""za karczmą".
8,3
km trasy – jesteśmy w Dachnowie w przysiółku „za karczmą”
na ulicy Zakarczmarnej. Skręcamy w prawo – w oddali widać wieżę
kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Dachnowie.
9,3
km trasy – skrzyżowanie z drogą 865 i 866. Na jego
południowo-wschodnim narożniki stoi kościół pw. Podwyższenia
Krzyża Świętego oraz pomnik ku czci poległych bohaterów. Jest
to pomnik z orłem na cokole, będący kopią pomnika z 1928 roku
ufundowanego w 10 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.
My
skręcamy w lewo i około 200 metrach jedziemy zachowując ostrożność
ruchliwą drogą nr 866.
9,5
km trasy – skręcamy z drogi nr 866 na prawo w ul. Cerkiewną.
Jak sama nazwa wskazuje wkrótce osiągniemy nasz główny cel
wycieczki – zabytkową cerkiew w Dachnowie Podwyższenia Krzyża Świętego.
9,6
km trasy – cerkiew grecko-katolicka Podwyższenia Krzyża Świętego
w Dachnowie włączona do Podkarpackiego Szlaku Architektury
Drewnianej.
Jest to jedna z pierwszych świątyń wymieniona w
źródłach pisanych już w 1531 roku. Była ona wtedy zniszczona
przez Tatarów.
Na jej miejscu została wybudowana kolejna w 1630 lub
1635 roku.
Ta
obecna została zbudowana w 1929 roku na zrębie starszej cerkwi z
1735 roku. Wtedy to dobudowano do części środkowej sanktuarium i
babiniec.
Dzisiejszy doskonały wygląd zawdzięcza generalnemu
remontowi z roku 2017 kiedy to po półrocznym remoncie odnowiono
ściany, przebudowano fundamenty, wymieniono okna, przeprowadzono
remont dachu i wymieniono instalację elektryczną. Odremontowana
została również dzwonnica i ogrodzenie.
Powracamy
na trasę naszej wycieczki do skrzyżowania dróg przy kościele
(teraz to 10,2 km trasy) skręcając na nim na lewo w drogę nr 865
prowadzącą w kierunku Oleszyc. Po ok. 200 metrach zjeżdżamy na
prawo w ul. Szkolną.
10,1
km trasy – ulica Szkolna którą będziemy jechać. Uwaga: od
cerkwi można do ul. Szkolnej dojechać ciągiem pieszym przez tereny
rekreacyjne i kładki – jest to mały skrót. Jadąc tym skrótem i oglądając się do tyłu zobaczymy cerkiew od strony zachodnie - zdjęcie dolne.
10,9
km trasy – po trzech minutach jazdy ul. Szkolną docieramy do
odchodzącej na prawo drogi rolniczej. Po lewej stronie Szkolnej
charakterystyczny zarastający staw. My skręcamy w prawo.
11,0
km trasy – po lewej stronie ul. Krakowska. Na rogu kapliczka – my
jedziemy prosto drogą zamkniętą dla ruchu samochodowego o czym
informują znaki drogowe.
12,2
km trasy – skrzyżowanie z tzw. „Białą Drogą”. My dalej
prosto, ale już drogą gruntową.
13,6
km trasy – ostry zakręt w prawo a po 200 metrach ostry zakręt w
lewo. Po lewej stronie przy granicy z lasem pojedyncze zabudowanie.
14,3
km trasy – po lewej zaczyna się las. Jedziemy dalej prosto z tym, że na początku lasu kończy się droga gruntowa a zaczyna deoga asfaltowa.
14,6
km trasy – z prawej dochodzi droga asfaltowa m. Czereśnia.
Jedziemy dalej prosto.
14,8
km trasy – po lewej mała polanka w lesie z ulokowanym na niej
punktem wypoczynkowym.
15,3 km trasy– zakręt w lewo, a za 300 metrów zakręt w prawo.
15,8
km trasy – ulica Leśna dochodzi do ul. Niemstowskiej. Skręcamy w
nią na prawo. Niemstowska przechodzi w ul. Ignacego Skorupki którą
dojedziemy do cmentarza w Ciechanowie.
16,9
km trasy – parking nieutwardzony cmentarza parafialnego przy ul. ks.Ignacego Skorupki. Zobaczyć na nim można zarówno współczesne nagrobki jak również zabytkowe z II-giej połowy XIX wieku. Na cmentarzu parafialnym wyróżnia się wielkością kaplica wybudowana w 1900 roku w której jest pochowany ksiądz Aleksander Zawadzki, wieloletni proboszcz parafii.
17,1
km trasy – naprzeciwko cmentarza parafialnego znajduje się duży dziewiętnastowieczny cmentarz żydowski. Cmentarz jest ogrodzony, ale nie ocalał ani jeden oryginalny nagrobek. W czasie okupacji niemieckiej kamienne płyty (macewy) zostały użyte przy budowie okolicznych dróg.
W 1990 roku staraniem Fundacji Rodziny Nissenbaumów cmentarz uporządkowano i odbudowano ohel w którym pochowany jest cieszanowski cadyk Symcha Isachar Halberstam.
Wewnątrz na macewie wyryty napis w języku hebrajskim o treści: "Korona
Tory. Tu spoczywa chwała świętości naszego pana, nauczyciela i rabina.
Rabin, święty i sławny gaon, Święte Światło, Przejrzyste Lustro,
Splendor pokolenia, sprawiedliwy - podstawa świata, Walczący w wojnie
Pana z poświęceniem życia, Oddał swe życie dla ubogich Ziemi Świętej.
Nauczyciel i oświeciciel Izraela, nasz nauczyciel i rabin Symcha
Issachar Ber, niech zasługi cadyka będą nam obroną. Przewodniczący sądu
rabinackiego w świętej gminie Cieszanowie.
Syn świętego gaona, cadyka -
podstawy świata, światła diaspory Jezechiela Szragi, niech zasługi
cadyka będą nam obroną, przewodniczącego sądu rabinackiego w Sieniawie.
Zmarł w sobotę wieczór 20 tewet 674 roku według skróconej rachuby. Niech
jego dusza związana będzie w węzeł życia. Ohel i macewa odbudowane
zostały w 1991 roku. Niech jego zasługi będą obroną nam i całemu
Izraelowi"
17,7 km trasy - koniec wycieczki na małym parkingu przy cerkwi na ul. Cerkiewnej. Jeżeli ktoś jest ciekawy może przejść na drugą stronę głównej ulicy, gdzie za blokiem nr 1 ukrywa się odnowiony budynek dawnej żydowskiej synagogi.
Przy wejściu do synagogi tablica Fundacji Dziedzictwa Żydowskiego w trzech językach o treści: "Budynek dawnej synagogi z 1889 roku. Żydzi osiedlili się w Cieszanowie w XVII wieku. W 1921 r. mieszkało ich tu 939, stanowiąc 42% ogółu mieszkańców. Większość zamordowali Niemcy w czasie II wojny światowej. Tylko nieliczni ocaleli. Cześć ich pamięci."
Obecnie w budynku mieści Dom Dziennego pobytu w Cieszanowie.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cieszan%C3%B3w
http://cmentarze-zydowskie.pl/cieszanow.htm
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/51603,cieszanow-cmentarz-parafialny.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_w_Dachnowie
