FOTOGRAFIA AMATORSKA
Zbigniew Wójcik
   STRONA GŁÓWNA      WYCIECZKI DALEKIE      Republika Czeska - skalne miasto w Adrszpach.
 

Czechy -  Skalne Miasto w miejscowości Adrszpach  (czes.Adršpach)

                                                                                                                            Wycieczka z dnia 22 maja 2017r.
 
   
... widok na zalany kamieniołom w Skalnym Mieście Adrszpach
 
Zafascynowany pięknem gór wysokich jak również wszelkimi mniejszymi formami skalnymi wielokrotnie w swoich fotorelacjach pokazywałem i zachęcałem do odwiedzenia miejsc znanych i mniej znanych z nimi związanych. Były Tatry Polskie i Słowackie, Beskid Niski, Góry Świętokrzyskie, Góry Sowie, Pieniny, Jura Krakowsko-Częstochowska, Góry Stołowe, Pogórze Ciężkowickie, Czeska i Niemiecka Szwajcaria, Słowacki Raj itp.
 
W tej fotorelacji przyszła pora na jedną z większych atrakcji Czech którą jest Narodowy Rezerwat Przyrody Adrszpasko-Cieplicki (czes. Národní Přírodní Rezervace Adršpašsko-Teplické Skály) z rozległymi masywami skalnymi w formie skalistych wzniesień, wąwozów, labiryntów skalnych. Rezerwat znajduje się w północnej części Czech - niedaleko granicy Polski. Jednak pomimo bliskości granicy, aby do niego dojechać trzeba pokonać kilkadziesiąt kilometrów. Poniżej pokazuję dojazd przez dawne przejście graniczne w Kudowie Zdroju - w tym przypadku jest to ok. 38 km.
 
Trasa dojazdu samochodem z Kudowy Zdroju do Skalnego Miasta w Adrszpach (Czechy) 
 
Rezerwat Adszpasko-Cieplicki jest położony w Górach Stołowych, które w tej części noszą nazwę Skał Adrszpasko-Cieplickich (czes.Adršpašsko-Teplickié Skály) składających się z dwóch wydzielonych obszarów skalnych. Pierwszy obszar bardziej rozległy to Skały Cieplickie które znajdują się w południowo-zachodniej części masywu w pobliżu miasta Teplice nad Metuji - tu znajduje się jedno z wejść do Cieplickiego Skalnego Miasta (czes. Teplické skalní město).
 
Drugi obszar to Skały Adrszpraskie które powierzchnią są mniejsze i zajmują północną część masywu - popularnie nazywaną Adszpraskim Skalnym Miastem. Oba skalne miasta rozdziela długi na ok. 5 km Wilczy Wąwóz (czes.Vici rokle) przez który prowadzi pieszy żółty szlak turystyczny. My jadąc zwiedzać południową część Czech odwiedziliśmy  jedynie Skały Adrszpaskie.  Poniżej mapka z trasami szlaków w tej części rezerwatu.

 
Jak widać z mapki istnieją dwa szlaki okrężne: 1. Krótki szlak niebieski wokół zalanego kamieniołomu o długości ok. 1,5 km (czas spaceru ok. 40 min.)  2. Dłuższy szlak zielony o długości ok. 3,5 km (czas spaceru ok. 2 - 3 godz.)
.. na odcinku od parkingu do kas i wejścia.Z parkingu do kasy i nowo wybudowanego wejścia przy tzw. "Piaskowni" jest ok. 300 metrów nieszlakową dróżką zgodnie z kierunkowskazem. 
... kasa i wejście przy "Piaskowni".
 
... zalany kamieniołom.Uwagi praktyczne:
  • Skalne Miasto otwarte przez cały rok
  • Bilety wstępu w kasie przy tzw. "Piaskowni" - można płacić kartą
  • Ceny biletów w 2017r. - w nawiasie cena obowiązująca w m-cu lipcu i sierpniu:
   normalny       -    70 CZK  (100 CZK)
   ulgowy          -     35 CZK   (50 CZK)
   pies na smyczy  -  10 CZK  (10 CZK)
   rodzinny (2+2) - 170 CZK (250 CZK)
 
  rejs wzdłuż skalistego jeziorka - 50 CZK
 
  parking: samochód osobowy - 100 CZK
               autokar                  - 300 CZK
               motor                    -   40 CZK
 
jedyne toalety znajdują się  w okolicy parkingu - 10 CZK
 
telefon: 420 - 491 - 586 - 012
 
Szczegóły o cenach, godzinach otwarcia, zamawianie przewodnika można sprawdzać na stronie: http://www.skalyadrspach.cz/adrspasske-skaly-1/provozni-doba-cenik/
 
Nasza grupa z powodu napiętego braku czasu poszła jedynie na 3,5 km okrężny szlak zielony - ja wykorzystując piękną słoneczną pogodę i znajomość terenu indywidualnie zaliczyłem również małą 1,5 km trasę okrężną  szlaku niebieskiego wokół zalanego kamieniołomu. Oto kilka zdjęć z tego kółeczka. Zaraz po minięciu wejście skręca się w lewo.
 
 
 
 
Większość małej pętli przebiegającej wokół byłego kamieniołomu nazywanej również "Piaskownią" przebiega w zalesionym terenie płaskim, z wyjątkiem kilku krótkich podejść z żelaznymi i drewnianymi schodkami na punkty widokowe.
 
... podejście na małej pętli wokół zalanego kamieniołomu (szlak niebieski) 
 
Drobny wysiłek rekompensowany jest wyjściem na punkty widokowe z  pięknymi widokami na zalany kamieniołom. W szmaragdowej wodzie odbijają się skały i las.
 
 
 
           ... podejście na małej pętli wokół zalanego kamieniołomu (szlak niebieski)                  ... na niebieskim szlaku.
 
 
 
... na niebieskim szlaku.
 
 
... na niebieskim szlaku. 
 
... na niebieskim szlaku.
 
... zbliżenie na jeden z punktów widokowych na szlaku okrężnym = szlak niebieski. 
 
Jak widać na zdjęciach szlak okrężny wokół zalanego kamieniołomu jest bardzo widowiskowy, przebiega cały czas lasem. Kto ma więcej czasu może chwilę przysiąść na ustawionych wzdłuż szlaku ławeczkach.
            
 
 
Dolne zdjęcie ukazuje miejsce zamknięcia pętli małego szlaku niebieskiego prowadzącego wokół zalanego kamieniołomu. W tym miejscu wchodzimy na szlak zielony długości ok. 3,5 km poprowadzony przez Skalne Miasto Adrszpach.
 
 
Opuszczam szlak niebieski zachowując na długo w pamięci i na fotografiach piękny obraz tego zakątka rezerwatu i ruszam szlakiem zielonym z nadzieją na dogonienie mojej grupy wycieczkowej od której się odłączyłem. 
 
... początkowy odcinek na szlaku zielonym w Adeszpach.
Pierwszy kilometr szlaku zielonego tj. do wodospadu jest prawie płaski, w postaci dosyć szerokiej drogi - bez żadnych utrudnień w postaci schodów czy drabin. Po obu stronach ścieżki szlakowej wyrastają potężne skały będące przedsmakiem tego co zobaczy się dalej.
... początkowy odcinek na szlaku zielonym w Adeszpach. 
 
Obiekty skalne na trasie szlaku zielonego.
Szlak zielony prowadzi po Skalnym Mieście będącym labiryntem skalnym ukształtowanym przez naturę która utworzyła  różnego rodzaju skałki, ambony, baszty, grzyby skupione blisko siebie i rozdzielane wąskimi rozpadlinami, szczelinami. 
Dla lepszej orientacji załączam mapkę z zaznaczonymi nazwami poszczególnych skałek i punktów widokowych rozmieszczonych przy okrężnym pieszym szlaku koloru zielonego. Taką mapkę z opisem skałek w języku polskim dostaje się przy kupnie biletu.
  1. Dzban
  2. Głowa cukru
  3. Zbieg rzeki Metuji i Potoku Rzerzichowego
  4. Brama Gotycka
  5. Słoniowy Rynek
  6. Ząb
  7. Diabelski Most
  8. Wieża Elżbiety
  9. Gromowy Kamień
  10. Mały wodospad
  11. Schody
  12. Popiersie J.W.Goethego
  13. Wielki wodospad
  14. Skalne jeziorko, przepłynięcie łódką
  15. Nowe Partie Skalnego Miasta
  16. Kochankowie
  17. Tablica pamiątkowa
  18. Widok i wielka panorama
  19. Punkt widokowy na Starostę i Starościnę
  20. Echo
Powstanie różnych form skalnych nastąpiło na skutek erozji skał pod wpływem działania takich czynników jak woda, wiatr, temperatura, ruchy skorupy ziemskiej itp.
Kiedyś okoliczne skały, porośnięte lasami służyły jedynie ludności w chwili zagrożeń - tu znajdowali kryjówkę i ochronę  przed niebezpieczeństwami w czasie wojny. Pierwsi turyści przybywali do Adrszpach dopiero ok. roku 1700. Bywali tu między innymi królowa pruska Luisa, król polski Fryderyk August, Antonin hrabia Szpork z Kuksu, cesarz austriacki Karol i wielu innych. Skalne labirynty Adrszpach stały się bardziej dostępne dopiero po roku 1824, kiedy to wielki pożar strawił całą roślinność leśną i zaczęto wytyczać pierwsze szlaki. Jednym z pierwszych był szlak którym idziemy prowadzący do małego i dużego wodospadu.
 
Po drodze mijamy wysoką basztę nazwaną Dzban (czes.Džbán) która została zdobyta przez Josefa Janebę w 1935 roku. Nazwa wywodzi się od sześciometrowego skalnego okna przypominającego "Ucho" dzbana. Zaś trochę dalej, przy rozgałęzieniu szlaku zielonego stoi najbardziej charakterystyczna skała z racji swojego rozszerzania się ku górze - jest to Głowa Cukru (czes.Homole cukru). Wysokość skały wynosi 52 metry - jej obwód przy podstawie to jedynie 3 metry, zaś obwód przy wierzchołku  ma  13 metrów. 

         Skała Dzban.          Skała Głowa Cukru.
 
... zdjęcie robione równe dziewięć lat temu - żona i córka mają wątpliwości czy się nie przewróci. 

Następne 200 metrów idziemy wąwozem skalnym którym płynie rzeczka Metuja mając po lewej i prawej stronie następne formacje skalne. Uważny obserwator może je porównywać i próbować nadawać swoje nazwy.
 
Wąwóz skalny z płynącą rzeczką Metuje.
 
 
                            
 
Formacja skalna zwana Skalnymi organami.
    

       Skała Organy.          Skała Chełm.
Obok drogi leniwie płynie Metuja, uparcie rzeźbiąc napotkane skały - a my dochodzimy do rozszerzenia wąwozu zwanego Przedmieściem, gdzie ukazują się skały nazwane Rękawicą i Bliźniętami w beciku.
 
Skała Rękawica i Bliźnięta w beciku. 
Chwilowe rozszerzenia wąwozu zagradza potężny masyw skalny, w którym przez tzw. Bramę Gotycką (czes.Goticka branka) wchodzimy do kanionu skalnego którym płynie rzeczka Metuja, a kanion ten zwie się Długim korytarzem (czes.Dlouhá chodba).
Brama Gotycka
 
Brama Gotycka
Bramę Gotycką wybudowano w 1839 roku z polecenia Ludvika Kárel Ndherný. W tym miejscu było pierwotne wejście do Skalnego Miasta Adrszpak i dlatego część trasy dotychczas przez nas pokonana jest nazywana "Skalnym przedmieściem".
    
Od Bramy Gotyckiej aż do tzw. Słoniowego Rynku idziemy pomiędzy wysokimi ścianami kanionu wydrążonego przez rzeczkę Metuja po ułożonej nad nią drewnianej kładce. Wysokie pionowe ściany kanionu, płynąca pod stopami rzeczka a nad głową skrawek nieba robią niesamowite wrażenie.
 
    ... kanion rzeki Metuje.         ... kanion rzeki Metuje.

Za kolejnym zakrętem kanionu ukazuje się tzw. Słoniowy Rynek (czes. Słoni námésti). Nazwa bardzo adekwatna do skałek jakie się na nim znajdują - widać wyraźnie łby słoni z trąbami zajadające trawę.
Słoniowy Rynek
      ... pasące się stadko słoni.     
 Za następnym zakrętem ukazują się dwie duże skały tj. Ząb (czes. Zub) oraz tuż za nią Diabelski Most (czes.Certův).  Na pierwszej z nich wykuty napis w języku niemieckim z tablicą pamiątkową z zaznaczonym poziomem wody jaki płynął podczas powodzi 23 czerwca 1844 roku - było tego 2,5 metra.
                Skała Ząb.                  .. skała Ząb po mprawej, na drugim planie skała Diabelski Most.
 
Następną dużą skałą za Diabelskim Mostem jest Wieża Elżbiety (czes. Elišščina Věž). Pierwszego wejścia na nią dokonali w 1947 roku wspinacze z Nachodu.
Wieża ElżbietyPo kilkunastu metrach wyłania się wielki głaz zwany Gromowym Kamieniem (czes. Hromový kámen).         
 
         Gromowy Kamień.
Jeszcze kilkadziesiąt metrów i dochodzimy do większego placu z altanką gdzie można trochę odpocząć. W pobliżu znajduje się Mały wodospad (czes. Malý vodopád) i Wielki wodospad (czes. Velký wodopád). Wielki wodospad ma 16 metrów wysokości i spada do wnętrza wielkiej pieczary zwanej Świątynią (czes. Dóm).
 
Na dolnym zdjęciu widać potężny wodospad, ale w rzeczywistości cieknie on małą strużką. Dla większej atrakcji woda jest tamowana zastawką, a gdy w pieczarze zbierze się większa ilość turystów, niespodziewanie otwierana jest zastawka i wielkie ilości wody spadają do pieczary zaskakując zgromadzonych najbliżej barierek turystów. Większość turystów o tym nie wie  - są krzyki, śmiech i trochę mokre ubiory.
 
Wielki Wodospad.
W tym miejscu turyści którzy z różnych względów nie mają ochoty wspinać się po schodach i drabinach wracają zielonym szlakiem tą samą drogą co przyszli.
... jedno z podejść na punkt widokowy.Pozostali idą dalej szlakiem zielonym w tzw. Nowe Partie Skalnego Miasta udostępnione dla turystów w roku 1890.
Tu już nie jest tak prosto i lekko jak na pierwszym odcinku do wodospadów  - trasa szlaku zielonego przebiega pomiędzy labiryntami form skalnych a w kilku miejscach trzeba korzystać z dość stromych lecz wygodnych schodków, poręczy, drabin i miejscami sztucznie wybudowanych chodników i platform widokowych. Jest również kilka ciasnych przejść.
... chwila odpoczynku.
 
Pomimo tego trasa nie wymaga żadnej wprawy od turystów mających trochę czasu, minimum kondycji lub samozaparcia - w moim wieku decydowało to ostatnie.
                    ... jedno z wąskich przejść.
Drobne trudności włożone w pokonanie tego odcinka trasy wynagradzają wspaniałe widoki na mijane formacje skalne zapierające dech w piersiach. Nie jestem pewien czy od widoków czy po pokonaniu tylu schodów.
       Brama Prochowa.            
To na tym właśnie odcinku szlaku zielonego znajdują się najbardziej znane i często umieszczane na pocztówkach formy skalne. Do nich należy zaliczyć formację "Kochankowie" (czes. Milenci).
 
... formacja skalna Kochankowie.
Jest to najwyższa formacja skalna w Skałach Adrszpaskich, a jej wysokość mierzona od strony doliny wynosi 100 metrów. Widoczna między Kochankami  szczelina ma 10 metrów.
 
 ... Kochankowie z inne perspektywy.        ... piękno Adszprach.   
 
Z miejsca widokowego z którego oglądamy "Kochanków" schodzimy po schodach do Potoku Rzerzichowego (czes. Řeřichovỳ potok) przy rozdrożu pod Węglarską (czes.Uhliřská) - tu można chwilę odpocząć na ławeczce.
      ... rozdroże Węglarska.             ... rozdroże Węglarska.
 
... bajkowe miejsce - rozdroże Węglarska.
 
Kto zada sobie trud i pójdzie ok. 80 metrów widoczną na górnym zdjęciu kładką (ta po prawej) dojdzie do skalnej kaplicy pod północno-zachodnimi ścianami Kochanków gdzie są umieszczone tablice upamiętniające wspinaczy, którzy zginęli podczas zdobywania wierzchołków skał.
 
... kaplica skalna przy rozdrożu Węglarska.
 
Pierwsza tablica którą tu umieszczono upamiętnia tragiczną śmierć Josefa Emanuela Nádhernego w czasie wspinaczki na Kochanka w roku 1929. Rodzina Nádherných w latach 1828-1945 przyczyniła się do budowy nowych szlaków turystycznych przez co Skalne Miasto stało się popularnym miejscem wycieczkowym.
... podejście do Wielkiej Panoramy.Po zobaczeniu skalnej kaplicy wracamy na rozdroże i kierujemy się schodami na następny punkt widokowy aby zobaczyć Wielką Panoramę (czes.Vélke panoráma).
  ... podejście do Wielkiej Panoramy.
 
Widok na Skalne Miasto.
 
 
 
Na górnym zdjęciu widać od lewej formację skalną "Kochankowe" - tym razem od tyłu i po prawej początek Rzerzichowego Wąwozu (czes. Rerichová rokle). Schodząć, około 50 metrów schodkami w dół ukazuje się zespół skalny złożony z trzech skał: Komin Cukrowni (czes.Cukrovarsky Komin), Pachołek (czes. Pacholek) i Kat (czes. Kat).
 
Komin Cukrowni, Pachołek i Kat.
 
Po następnym podejściu, otwiera się najładniejszy widok. Najpierw pomiędzy skałami ukazuje się po lewej stronie postać Starosty, a idąc dalej otwiera się szerszy widok ze Starościnę po prawej.
 
   Starosta       Starościna
A tak wygląda to w całości.
 
Starosta i Starościna
 
Z punktu widokowego schodzimy stromymi schodami i pomiędzy Starostą a Starościną przechodzimy w kierunku wąskiego wąwozu zwanego Mysią Dziurą (czes. Myši Dira). Długi przesmyk i dosyć wąski.
                   Mysia Dziura
Za Mysią Dziurą podążamy porządną dróżką w kierunku autokaru. Po drodze mijamy tzw. Echo (czes.Ozvcna) gdzie począwszy od roku 1783, dla zabawiania turystów grano na waltorniach i strzelano z moździerza. Echo wystrzału wracało siedem razy odbite od ścian Krzyżowego Wierchu (czes. Kifžovy vrch).
       Echo.
 
Pełni wrażeń powracamy drogą aż do skrzyżowania przy Głowie Cukru, gdzie kończy się szlak okrężny. Strzałki kierują do wyjścia. Jeszcze ostatnie zdjęcia z tego odcinka trasy.
 
... widok z okolicy Echa.
 
 
 
 
 
 
 
 
Powrót do strony głównej:  STRONA GŁÓWNA 
 
 
 
 
 
Przy opracowaniu korzystałem z:
 
Przewodnika Skały Adrszpaskie
http://www.skalyadrspach.cz/adrspasske-skaly-1/provozni-doba-cenik/