W
części I i II przygody w Nafplio spacerowaliśmy urokliwymi
uliczkami tego miasteczka leżącego nad Zatoką Argolidzką i
będącego w latach 1827 – 1834 pierwszą stolicą niepodległego
państwa greckiego.
Fotorelację
z części I i II można obejrzeć tu:
W
tej fotorelacji pokażę zdjęcia trzech twierdz (fortów)
otaczających stare miasto Nafplio – Palamidi i Acronauplia, obie
od strony lądu oraz twierdzę na wysepce Bourtzi od strony morza. A
tak wyglądają one na zdjęciach.
Poniżej planik z zaznaczonymi obiektami które odwiedzimy.
Zaczynamy
spacer spod Bramy Lądowej (oznaczonej na planie nr 1) wybudowanej w
1708 roku w miejscu dawnej bramy z okresu weneckiej okupacji –
więcej o tym obiekcie w fotorelacji cz.1.
My
przechodzimy w kierunku kawiarenki i po przejściu jezdni jesteśmy
przy jednym z dwóch wejść na wzgórze Palamidi.
Wejście
(na planie oznaczone nr 2) jest dobrze oznaczone a charakterystyczne
schody prowadzą do fortu Palamidi.
Wejście
schodami jest trochę uciążliwe, ale trud wynagradzają piękne
widoki. Im wyżej podchodzimy tym widoki są coraz obszerniejsze. Na
całe szczęście schody są w dobrym stanie i każdy może
podchodzić według swojego tempa.
Schodów jest podobno 913 stopni –
ja ich nie liczyłem. Piszę podobno, gdyż inne źródła podają
nawet 1000. Prawdopodobnie jedni liczą schody do budynku kasy inni
do ostatniego bastionu na szczycie.
Uwagi
praktyczne:
-
kasa biletowa znajduje
się dosyć wysoko – powiedzmy po pokonaniu ok. 900 stopni
-
bilet wstępu w 2017
roku: normalny 8 euro, ulgowy 4 euro
-
kto nie ma chęci
podchodzić schodami ma możliwość dojechania samochodem na szczyt
(ok. 4 km). Od Bramy Lądowej należy jechać ulicą 25 Marca i po
przejechaniu 2,3 km skręcić na skrzyżowaniu w prawo. Znajduje się
tam parking i druga kasa.
Ja
jednak zachęcam do podejścia schodami z uwagi na ładne widoki –
oto kilka zdjęć zrobionych z podejścia schodami.

Podchodząc
schodami, pierwszym mijanym umocnieniem po lewej stronie jest bastion
Robert, natomiast po prawej stronie znajdują się pozostałości
zamku Palamidi – na planie oznaczone nr 5.
Poniżej
tego zamku znajdują się stare kryte schody które kiedyś wprowadzały do twierdzy Palamidi – obecnie nie są
udostępnione dla turystów.
My podchodzimy schodami
które były zbudowane podczas rządów Ottona przez
więźniów, przetrzymywanych w Palamidi pod nadzorem bawarskiej
armii.
Podczas podchodzenia schodami na okolicznych skałach można zauważyć ciekawe roślinki które
zawsze kuszą mnie abym je fotografował.
Wracamy
jednak do głównego celu naszego spaceru jakim jest twierdza
Palamidi leżąca na wzgórzu na wysokości ok. 216 metrów n.p.m.
Gdy
podchodząc schodami zobaczymy bramę wejściową do bastionu św.
Andrzeja (Bastion Agios Andreas – na
planie oznaczony nr 6) jest to znak że kończymy najbardziej
uciążliwy fragment podejścia i zaczynamy zwiedzanie wnętrza
twierdzy otoczone murami i bastionami.

Tuż
za bramą znajduje się kasa biletowa i toalety. W tym miejscu należy
podjąć ostateczną decyzję, czy kupujemy bilet za 8 euro i
zwiedzamy cały fort, czy poprzestajemy na widokach ze schodów i
wracamy do Nafplio.
Potężne
fortyfikacje Palamidi zostały wzniesione przez Wenecjan podczas
okupacji miasta w latach 1686 – 1714. Już w rok później
twierdza przeszła pod zarząd Turków osmańskich którzy tu
panowali aż do odzyskania niepodległości Grecji (1822r.).
Biorąc
pod uwagę wielkość twierdzy była ona zrealizowana w bardzo
krótkim czasie.
Całe założenie zaprojektowane przez inżynierów
Giaxich i Lasalle opierało się na budowie kilku samowystarczalnych
bastionów jeden za drugim wzajemnie się wspierających otoczonych
murem.
Ogółem wybudowano osiem bastionów którym Wenecjanie nadali
imiona swoich przywódców.
Po zdobyciu przez Greków w dniu 29-30
listopada 1822 roku twierdzy bastiony otrzymały imiona ważnych
postaci dla państwa greckiego między innymi: św. Andrzeja, Leonidasa, Espameinondasa, Achillesa, Miltiadesa, Temistoklesa, Philhellenea, Roberta.

Pierwszym
za kasą jest bastion św. Andrzeja (Bastion Agios Andreas)pierwotnie św. Gerarda - na
planie oznaczony nr 6. Bastion św. Andrzeja był centralnym bastionem pełniącym rolę głównej
kwatery i był najlepiej wyposażony.
W
nim znajduje się kaplica św. Andrzeja (Agios Andreaans) – na
planie oznaczona nr 7.
Została
zbudowana w 1712 roku przez Augustyna Sagredo. Pierwotnie był to
bastion i kaplica św. Gerarda i dopiero w 1822 roku został
przemianowany na św. Andrzeja.
Obecnie
kaplica jest przynależna do parafii św. Jerzego, a w ostatnią
niedzielę listopada każdego roku idzie do niej procesja
upamiętniająca rocznicę wyzwolenia miasta spod okupacji tureckiej. Ten dzień upamiętnia wyzwolenie miasta z pod okupacji Turków dokonane przez powstańców greckich pod wodzą Stoikosa Stajkopoulusa.
Wyzwolenie miasta nastąpiło właśnie od zdobycia twierdzy Palamidi i oczyszczenia z gruzu kaplicy.
Z
tarasu bastionu św. Andrzeja rozciąga się wspaniały widok w kierunku
północno-wschodnim tj. na nowoczesną część Nafplio.
To
co pokazałem to jedynie jeden bastion, trudno sobie wyobrazić że
takich jest jeszcze siedem – położone jeden za drugim i
wspinające się coraz wyżej na zbocze Palamidi.
Bastiony Aghiosa
Andreasa, Leonidasa, Miltiadisa, Roberta, Temistoklesa i Achillesa
zostały wybudowane w czasie panowania Wenecjan. Natomiast bastion
Epameinondas został ukończony w czasie tureckiej okupacji, a
bastion Fokion został zbudowany w całości przez Turków.
Patrząc
na pozostałości fortyfikacji trzeba sobie uzmysłowić jak trudno
było je zdobyć w czasach ich świetności i dawniejszej technice
wojskowej.
Po raz pierwszy udało się to Turkom w1717 roku, oraz
oddziałom powstańców greckich dowodzonych przez Staikosa
Staikopoulosa w nocy z 29 na 30 listopada 1822 roku.
Bezpośrednio po
zdobyciu przez powstańców Palamidi, kaplica św. Gerarda w
bastionie św. Andrzeja została odgruzowana i odbyła się msza
dziękczynna – kaplica została konsekrowana na apostoła św.
Andrzeja.
Corocznie w dniu 30 listopada dla upamiętnienie rocznicy
wyzwolenia miasta w kaplicy odprawiana jest uroczysta msza święta.
W
swojej historii twierdza służyła jako więzienie - w 1833 roku.
za czasów regencji kiedy król Otto był jeszcze nieletni w twierdzy
więziony był jeden z przywódców rewolucji Theodoros Kolokotronis.
Natomiast w baszcie Miltiadis w latach 1840 -1926 znajdowało się
więzienie dla skazanych za ciężkie przestępstwa.
Patrząc
na wzgórze z perspektywy miasta twierdza nie wydaje się tak duża
jak jest w rzeczywistości. Wytłumaczenie jest prosta – patrząc z
dołu widać jedynie część twierdzy Palamidi.
Całe fortyfikacje
są wybudowane na wzgórzu wzdłuż osi wschód -zachód i przechodzą
przez szczyt wzgórza na przeciwległe niewidoczne z miasta zbocze.
Chcąc
obejść wszystkie bastiony trzeba poświęcić co najmniej 2
godziny, plus czas podejścia schodami z miasta do kasy przy
bastionie św. Andrzeja. Do przejścia jest ok. 1000 schodów a czas
podejścia każdy musi dostosować do swoich możliwości.
Kto
jest leniwy, ma mało czasu lub po prostu nie jest w stanie podejść
schodami może na wzgórze dojechać własnym samochodem lub
taksówką. Asfaltowa droga okrąża wzgórze i doprowadza na parking
(oznaczony na planie nr 13) przy bastionie Epameinondas (oznaczonym
na planie nr 11) w którym znajduje się wejście górne i kasa
biletowa (oznaczona nr 12)
Zdjęcie
nr 2597 (700) kasa w bastionie Epameinondas oraz tekst i zdjęcie
parkingu nr 2601 (590x590)
Na
zdjęciu widoczny parking górny przy bastionie Epameinondas. Na
drugim planie widoczny bastion Achillesa (na planie oznaczony nr 14)
oraz bastion Fokion (na planie oznaczony nr 15).
Jak
widać na zdjęciach twierdza jest ogromna, pełna zakamarków,
schodów, ramp które wydają się nie mieć końca. Co chwila
ukazuje się coś nowego – a to nowy bastion, nowy korytarz czy
nowe przejście murami.


Czym
wyżej wejdziemy tym szersze widoki we wszystkie strony. Nie sposób
na zdjęciach pokazać wszystkiego, ale myślę że te pokazane
powinny zachęcić do odwiedzenia Palamidi. Na koniec wizyty na
Palamidi kilka widoków okolic.
Schodząc
z powrotem doskonale widać drugą twierdzę zwaną Acronauplia
ulokowaną na cyplu u którego podstawy rozlokowało się Stare
Miasto Nafplio.
Po
zejściu schodami z Palamidi skręcamy na lewo, mijamy po prawej
stronie bastion Grimadi i dochodzimy do parkingu na Placu Arvanita.
Z
parkingu droga asfaltowa wprowadza nas na wzgórze Acronauplia –
po lewej stronie pierwsze dwa bastiony zbudowane przez Wenecjan.
Pierwszy to dobrze zachowany bastion Grimani (na planie oznaczony nr
17) zbudowany w 1706 roku, a zaraz za nim Castel Toro (na planie
oznaczony nr 19) wzniesiony w 1450 roku.
Z
Castel Toro do dzisiaj zachowała się jedynie niewielka część
murów w okolicy drugiego wejścia(na planie oznaczone nr 21) którego
reszta murów i umocnień została wyburzona w roku 1970-71 podczas
budowy hotelu „Xenia Pallas” - dzisiaj nieczynnego i popadającego
w ruinę.
Ta
część murów od strony kościoła katolickiego jest w dalszym
ciągu w niezłym stanie – podziwiać możemy okrągłą wieżę w
stylu renesansu z pięknymi blankami.
Jej wygląd ukształtował się
podczas pierwszej weneckiej okupacji, a
dokładniej w roku 1470 podczas dowództwa Vettore Pasqualigo, kiedy
to Wenecjanie zagrożeni najazdem Turków przystąpili do napraw i
rozbudowy fortyfikacji Acronauplia, pod nadzorem ważnego inżyniera
tamtych czasów, Antonio Gambello.
Mijając
opuszczony hotel dochodzimy do części wzgórza której fortyfikacje
powstały za okupacji Franków – to te na zachód od Castel Toro.
W latach 1210-1212, kiedy Frankowie najechali na miasto, podzielili
Acronauplia na dwie części – zwane zamkami. Pomiędzy zamkami
wybudowali mur. W zamku wschodnim zwanym Castello dei Franchi
znajdowała się siedziba frańkońskich przywódców a zamek stał
się administracyjną i wojskową siedzibą miasta. Natomiast w
dalszej części cypla znajdował się zamek Castello dei Greci
zamieszkały przez Greków.
W
murze pomiędzy dwoma zamkami istniała brama wzmocniona wielokątnym
bastionem i półkolistą ścianą z krenelażem której fragmenty
zachowały się do dnia dzisiejszego (na planie oznaczone nr 22).
Od
roku 1686, to jest od czasu kiedy Wenecjanie zajęli miasto od
Turków, ludność została wysiedlona do miasta dolnego a
Acronauplia była używana jedynie przez wojsko.
W
1829 roku Ioannis Kapodistrias, gubernator Grecji,
stworzył na tym terenie duże koszary i szpital wojskowy.
W 1926 roku osławione
więzienie zostało przeniesione z Palamidi i umieszczone w koszarach
utworzonych przez Kapodistriasa. W 1937 r. Więzienia stały się
cywilne i funkcjonowały tam do około 1960 r. Jedyną pozostałością
po szpitalu jest kaplica Aghii Anargiri (na planie oznaczona nr 23).
Po
minięciu wieży zegarowej (na planie oznaczona nr 24), na końcu
cypla znajduje się nowoczesny kompleks hotelowy (na planie oznaczony
nr 25).
Całe
wzgórze Acronauplia oferuje doskonałe widoki na
wszystkie strony – Zatokę Agrolidzką, Stare i Nowe miasto,
twierdzę Palamidi. Na koniec kilka zdjęć takich ujęć.
Przy
wieży zegarowej znajduje się duży taras z którego jest doskonały
widok na Stare Miasto Nafplio. Duże wrażenie robi widok z góry na
budynki starówki z kolorowymi dachami, kościelne kopuły i wieże.
I
tak oto zakończyliśmy spacer w trzech częściach po tym urokliwym
mieście z bardzo bogatą i długą historią sięgającą 3500 lat.
Na pewno zdjęcia nie oddają całej atmosfery miasta, ale na pewno
pozwolą wyrobić sobie zdanie czy warto tu przyjechać. Aby
dokładnie zwiedzić Nafpio włącznie z muzeami, kościołami trzeba
minimum dwa - trzy dni. Ja spędziłem w nim jedynie jeden dzień, na
dodatek z dojazdem i powrotem do Tolo.
Według
mnie miasteczko zasługuje na odwiedzenie zarówno w dzień jak i w
nocy. Wieczorem jest jeszcze ciekawiej niż w dzień – zapełniają
się tawerny, kawiarnie a oświetlone uliczki, sklepy zachęcają do
spacerów. Trzeba tu być, wtopić się w tłum miejscowych i
turystów, skosztować potraw greckiej kuchni – a jest z czego
wybierać: pita, gyros, souvlaki (wieprzowina lub cielęcina),
tzatziki (przekąski), kotlety jagnięce, kokoretsi i inne
dziwactwa, nie wspomnę o sałatkach i winie.
Zapraszam
do obejrzenia części I i II spaceru po Nafpio:
Część
I - >Grecja - Peloponez. Nafplio cz. 1.
http://www.nafplio.gr/en/arxaiologikoixoroiseimiamenu2/53-2011-03-20-10-37-32.html
http://www.nafplio.gr/en/arxaiologikoixoroiseimiamenu2/76-2011-03-20-10-50-29.html
http://odosell.blogspot.gr/2013/10/blog-post_28.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Palamidi