Jak widać na mapce starożytna Olimpia położona jest na zachodnim Peloponezie, w odległości około 16 km od Morza Jońskiego. Ruszany więc w trasę – podziwiając po drodze górzyste krajobrazy Peloponezu.

 

Przed godziną 11 jesteśmy w Olimpii która w starożytności od ok. XII w. p.n.e. była miejscem kultu Zeusa, zaś od 776 roku p.n.e. stała się miejscem igrzysk olimpijskich. Dzisiaj nowożytna osada liczy ok.850 mieszkańców, zaś starożytne sanktuarium zostało w roku 1989 wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako stanowisko archeologiczne.

W części nowożytnej osady znajduje się parking z którego przechodząc przez kamienny most dochodzimy do kas przed wejściem na teren stanowiska archeologicznego.

 

Wstęp na teren stanowiska archeologicznego jest płatny. Bilet normalny w 2017 roku kosztował 12 euro, zaś ulgowy 6 euro. Bilet ulgowy przysługuje osobom po 65 roku życia, młodzież i studenci do 18 roku życia wstęp bezpłatny.

Załączam plan stanowiska archeologicznego z zaznaczonymi obiektami.

1. Północno-wschodnie propyleje

2. Prytanejon

3. Filepejon– świątynia Filipa II Macedońskiego

4. Herajon - Świątynia Hery

5. Pelopejon – grób legendarnego Pelopsa

6. Nimfajon

7. Metroon – świątynia Matki Bogów

8. Zanes – brązowe posągi Zeusa

9. Kryptoportyk z I w. n.e. łączący Altis ze stadionem;

10. Stadion

11. Sdtoa Echo

12. Gmach Ptolemeusza II Filadelfosa i Asinoe I

13. Stoa Hestii

14. Budynki hellenistyczne

15. Świątynia Zeusa

16. Ołtarz Zeusa

17. Dar wotywny Achajów

18. Dar wotywny Mikytosa

19. Nike Pajoniosa

Starożytne sanktuarium Zeusa zlokalizowane jest pomiędzy rzeką Kladoes a wzgórzem Kronosa. Wchodząc na jego teren po prawej stronie mijamy pozostałości budowli zwanej gimnazjonem(na planie oznaczona nr 20).

 

Gimnazjon był kiedyś kompleksem składającym się z czterech stoi, czyli wydłużonych hal kolumnowych które były miejscem do ćwiczeń fizycznych, nauki walki, odpoczynku i schronieniem przed deszczem i słońcem.

 

    

W gimnazjonach również uczono np. sztuk walk i stąd współczesne szkoły średnie noszą nazwę gimnazjum. W Olimpii wody rzeki Kladoes zniszczyły północną i zachodnią część kompleksu.

Natomiast po lewej stronie znajdują się pozostałości domu romańskiego (na planie oznaczone nr 34) oraz budynku Prytanejonu (na planie oznaczony nr 2). Był to budynek o wymiarach 32x27 metrów mieszczący prawdopodobnie w centralnej części ołtarz Hestii symbolizujący wspólnotę obywateli. Prytanejon zajmowali organizatorzy igrzysk.

 

Z południową stoą Gimnazjonu sąsiaduje ogromna budowla Palestry (na planie oznaczony nr 21). wchodząca w skład gimnazjonu, a będąca szkołą zapasów, boksu, biegów itp.

 

Powstał ok. 400 – 300 p.n.e. w formie perystylu otoczonego kolumnami, z wewnętrznym dziedzińcem. W Olimpii był otoczony porykiem kolumnowym 19 x 19 kolumn doryckich. Tu mieściły się pokoje dla zawodników, sale ćwiczeń dla bokserów, zapaśników, skoczków i biegaczy.

 

Naprzeciwko Palestry znajduje się świątynia Filipa II Macedońskiego tzw.Filipejon (na planie oznaczony nr 3). Budowla jest datowana na 339 – 300 p.n.e.

Budowla została rozpoczęta przez Filipa II Macedońskiego, a ukończona przez Aleksandra Wielkiego.

 

     

Budowla wzniesiona dla uczczenia zwycięstwa w bitwie pod Cheroneą w 338 roku p.n.e. w której armia macedońska pod wodzą Filipa II Macedońskiego rozgromiła wojska Ateńczyków, a w efekcie na korynckim kongresie pokojowym w roku 337 p.n.e. wszystkie miasta (z wyjątkiem Sparty) uznały zwierzchnictwo króla macedońskiego.

Filipejon był otoczony kolumnadą 18 kolumn jońskich oraz 9 kolumnami korynckimi wewnątrz – w środku w głównym pomieszczeniu (naos) znajdował się posąg Filipa Macedońskiego, Aleksandra Wielkiego.

Skręcamy w drogę na lewo prowadzącą do stadionu. Przy tej drodze znajduje się kilka istotnych budowli z różnych okresów starożytności m.innymi: Herajon - świątynia Hery, Pelopejon, Nimfajon, Metroon, skarbce.

Z pewnością jedną z najwspanialszych budowli był Herajon – starożytna świątynia Hery wybudowana ok. 600 p.n.e. (na planie oznaczona nr 4).

Ufundowali ją mieszkańcy starożytnego miasta Skillos i była to pierwsza świątynia wzniesiona na terenie Olimpii. Położona u stóp wzgórza Kronos, była kilkakrotnie przebudowywana. Prawdopodobnie na początku była to niewielka świątynia z jednym głównym pomieszczeniem (cellą) do której dobudowano później skarbiec i kolumnadę.

Obok plan Herajonu – świątyni Hery.

Oznaczenie:

A – Perystyl - otoczony kolumnami wewnętrzny dziedziniec

B – Pronaos – przedsionek przedniej części świątyni

C – Cella – najważniejsze pomieszczenie świątynni z posągiem Zeusa i Hery.

D – Opistodomos – pomieszczenie pełniące funkcję skarbca

E – Baza posągu Hermesa

Cała świątynia ma wymiary 19m x 50m i jest ustawiona w osi wschód-zachód. Do dnia dzisiejszego zachowała się dolna część świątyni oraz dolne części kolumn. Ciekawostką może być fakt, że od roku 1936 przy świątyni Hery w Olimpii zapalana jest pochodnia olimpijska przy pomocy zwierciadła skupiającego promienie słoneczne i przenoszona przez sztafetę do miejsca rozgrywania igrzysk olimpijskich. Najdłuższa trasa ze zniczem była w 2008 roku przed olimpiadą w Pekinie – liczyła 130.000 km i trwała 130 dni.

Na południe od świątyni Hery znajduje się stanowisko archeologiczne Pelopejon - grób legendarnego Pelosa ( na planie oznaczone nr 5), a za nim w tzw. świętym gaju (Altis) wyłaniają się pozostałości starożytnej świątyni poświęconej Zeusowi tzw. Olimpiejonu (na planie oznaczona nr 15).

Została wzniesiona w latach 470 – 456 p.n.e. przez mieszkańców zachodniej części Peloponezu (Elidy) po wojnie peloponeskiej. W ówczesnych czasach była to największa świątynia na Peloponezie.

Obok jedna z kolumn świątyni Zeusa Świątynia została zbudowana w stylu doryckim czego dowodem może być zrekonstruowana kolumna dorycka.

 

     

Na podwyższeniu składającym się z trzech stopni (krepidon) takich kolumn od frontu i tyłu było po sześć, zaś po bokach po trzynaście.

 

Kolumny miały po 10 metrów wysokości, a ich średnica na dole (bazie) wynosiła 2,25 metra.

 

Cała świątynia miała wysokość 20 metrów, a frontony wschodni i zachodni posiadały bogate dekoracje rzeźbiarskie z marmuru wydobytego w Paros. Fragmenty tych frontonów pokażę w dalszej części przy zwiedzaniu muzeum archeologicznego w Olimpii.

Wewnątrz świątyni znajdowały się trzy pomieszczenia: w przedniej części przedsionek(pronaos), następnie najważniejsza część świątyni (cella) w której był ustawiony posąg Zeusa, zaś na tyłach świątyni było pomieszczenia skarbca (opistodomos).

Olimpia ruiny świątyni Zeusa. Przed przedsionkiem znajdowało się miejsce wyłożone sześciokątnymi płytami z marmuru, w którym zwycięzcom igrzysk zakładano na głowę wieńce laurowe.

 

    

 

Rzeźba Zeusa wykonana przez Fidiasza w V wieku p.n.e. była zaliczana przez starożytnych Greków do siedmiu cudów świata. Nic dziwnego, był to ogromny posąg o wysokości ponad 13 metrów przedstawiający Zeusa siedzącego na tronie. Szatę i włosy wykonano ze złota, obnażone części ciała z kości słoniowej, tron z drewna cedrowego wykładanego hebanem i szlachetnymi kamieniami.

 

Posąg stal w świątyni przez ok. 800 lat. Po zakazie przeprowadzania igrzysk olimpijskich, został wywieziony do Konstantynopola, gdzie w pożarze zaginął. Do dzisiaj zachowały się jedynie przedstawienia posągu na monetach oraz opisach literackich.

Przy drodze do stadionu mijamy Nimfajon ( na planie oznaczony nr 6) wybudowany ok. 160 p.n.e. Znata także jako otwarta, półkolista nisza Heroda Attyka ze zbiornikiem w części dolnej.

W półokrągłej niszy były umieszczone posągi, a pośrodku owalnego zbiornika stał marmurowy posąg byka. Woda była doprowadzana akweduktem ze źródła oddalonego o 4 km. Ze zbiornika była rozprowadzana po sanktuarium.

Wzdłuż drogo do stadionu, równolegle do wzgórza Kronos znajdują się stanowiska skarbców (na planie oznaczone nr 35), zaś naprzeciwko Nimfajonu znajduje się stanowisko dawnego ołtarza Zeusa ( na planie oznaczone nr 16)

 

Ołtarz Zeusa służył do składania ofiar. Rząd skarbców u podnóża wzgórza Kronos był budowany na przestrzeni wieków XVII – V p.n.e. przez poszczególne miasta greckie, między innymi Sikon, Syrakuzy, Epidammos, Cyrena Gela i inne. Budynki miały formę małych świątyń, a w ich wnętrzach przechowywano cenne wota dla Zeusa.

Przy skarbcach stałMetroon (na planie oznaczony nr 7). Była to dorycka świątynia z kolumnadą 6 x 11 kolumn poświęcona matce bogów Rei.

I tak oto doszliśmy do budowli zwanej Kryptoportyk (na planie oznaczona nr 9) który łączy święty gaj ze stadionem. To zadaszone wejście na stadion wybudowano w III w. p.n.e.

W Świętym Gaju, tuż przed Kryptoportykiem w tzw. Zanes ustawionych było 16 posągów Zeusa wykonanych z brącu. Były ufundowane z kar nałożonych na zawodników za oszukiwanie podczas zawodów.

 

Do dzisiaj nie zachował się żaden z nich – pozostały jedynie dolne postumenty ( na planie oznaczone nr 8).

 

  

Na każdym postumencie zachowały się napisy z nazwiskami zawodników oraz charakter naruszenia za które został ukarany – było to ostrzeżenie dla innych zawodników.

My wchodzimy na stadion olimpijski położony u stóp wzgórza Kronos. Ten obecny stadion jest trzecim z kolei stadionem.

Pierwsze dwa były usytuowane bliżej Świętego Gaju lecz na skutek przybywania świątyń i innych obiektów ostatecznie w V w. p.n.e. stadion przesunięto w obecne miejsce i wyposażono w trybuny na ok. 45 tys. miejsc (na planie oznaczony nr 10). W poł. IV wieku obecny stadion został odgrodzony od Świętego Gaju stoe Echo (na planie oznaczona nr 11).

W tej małej miejscowości Olimpii odbywały się począwszy od 776 roku p.n.e. co cztery lata Igrzyska Olimpijskie podczas których na jeden miesiąc przed rozpoczęciem oraz w czasie ich trwania obowiązywał święty pokój tzw. Ekechejria). Udział w zawodach mogli brać jedynie mężczyźni nieobciążeni przestępstwem.

Igrzyska trwały początkowo tylko 1 dzień, a jedyną konkurencją był wyścig na jedną długość stadionu tj. około 192 metry. Potem, w miarę dodawania następnych konkurencji – przedłużono je do pięciu dni. Nagrodami dla zwycięzców w początkowym okresie były wieńce a później również wynagrodzenie pieniężne.

Starożytne igrzyska trwały do roku 393 n.e., w którym to roku zostały zniesione przez cesarza Teodozjusza I Wielkiego z uwagi na pogański charakter i liczne przypadki łamania regulaminu przez zawodników.

 

Dopiero w roku 1896 zapoczątkowano w Atenach nowożytne igrzyska olimpijskie.

 

    

Alejką, pośród postumentów stawianych przez zwycięzców poszczególnych konkurencji idziemy wzdłuż ruin Stoe Echo (na planie oznaczona nr 11) i Stoe Hestii (na planie oznaczona nr 13) do następnego ciekawszego obiektu jakim na pewno jest Willa Nerona (na planie oznaczona nr 33).

Willa Nerona powstała na części zniszczonej Stoe Hestii. Była domem mieszkalnym z wieloma pokojami i wejściem od strony zachodniej. Została zlokalizowana przez archeologów na podstawie odnalezionej w tym miejscu ołowianej rury instalacji wodnej z pieczęcią stempla cesarskiego Nerona„NER.AVG”.

Idąc od domu Nerona w kierunku wschodnim znajdujemy wiele obiektów dawnego sanktuarium Zeusa takich jak Buleuterion składający się z czterech części (na planie oznaczony nr 31) , łaźnie południowe ( na planie oznaczone nr 30), oraz jeden z największych budynków w sanktuarium – Dom Gościnny tzw. Leonidajon (na planie oznaczony nr 29).

Leonidajon był wybudowany ok. 300 roku p.n.e. w formie prostokąta o wymiarach 75 x 81 metrów z otoczoną kolumnadą jońską i z dziedzińcem wewnętrznym z kolumnadą dorycką. Nazwa pochodzi od imienia budowniczego Leonidasa z Naxos, a sama budowla była hotelem dla dostojniejszych pielgrzymów i turystów przybywających na igrzyska olimpijskie.

Pomiędzy Leonidajonem a Palestrą istniał bardzo ważny dla sanktuarium Zeusa budynek - warsztat Fidiasza ( na planie oznaczony nr 24).

Fidiasz był zaproszony z Aten do Olimpii w celu wykonania posągu Zeusa który miał stanąć w świątyni Zeusa.

 

Działo się to w czasie kiedy Fidiasz został z powodów politycznych wyrzucony z Aten, za rzekome zawłaszczenie złota i kości słoniowej przy budowie posągu Ateny.

 

Posąg Zeusa powstawał właśnie w tym budynku. W V wieku .n.e. pracownię przekształcono we wczesnochrześcijańską bazylikę.

 

 

 

Chodząc po starożytnym stanowisku archeologicznym Olimpii starałem się pokazać istotniejsze jego fragmenty. Oczywiście itnieje tu wiele innych mniej lub więcej odkopanych fragmentów różnych budowli jak domy mieszkalne, łaźnie , mieszkania kapłanów oraz wiele fragmentów kamiennych wydobytych w czasie prac archeologicznych których nie sposób wszystkich pokazać. Na koniec jeszcze kilka zdjęć takich budowli.

 

W ramach wykupionego łączonego biletu warto po zwiedzeniu stanowiska archeologicznego Olimpii odwiedzić Muzeum Archeologiczne znajdujące się obok.

Muzeum Archeologiczne zostało otwarte w 1886 roku i zgromadzono w nim wiele oryginalnych obiektów wydobytych podczas prac wykopaliskowych.

 

W tym miejscu trzeba wspomnieć, że oglądane wcześniej stanowisko archeologiczne przez wieki było zasypane zwałami ziemi. Jedni uczeni twierdzą, że Święty Gaj ze wszystkimi obiektami zniszczyło trzęsienie ziemi i wylew przepływającej obok rzeki Kladeos, drudzy że nastąpiło to po trzęsieniu ziemi i wysokiej fali tsunami.

 

Co zniszczyło starożytną Olimpię jest dla przeciętnego turysty mniej istotne, natomiast faktem jest, że w w roku 1766 ruiny sanktuarium Zeusa odkrył przypadkowo brytyjski antykwariusz.

 

     

 

Pierwsze prace wykopaliskowe rozpoczęto w 1828 roku i są kontynuowane z przerwami do dnia dzisiejszego.

Znajdowane przedmioty wzbogacają wiedzę o starożytnej Olimpii oraz powiększają zbiory Muzeum Archeologicznego. W klimatyzowanych, dużych salach odnajdziemy całe spektrum obiektów od marmurowych posągów zdobiących kiedyś świątynie i aleje Świętego Gaju, po pamiątki grobowe, naczynia gliniane, elementy uzbrojenia, narzędzia, figurki wotywne itp.

 

Największe wrażenie wywołują złożone z kawałków całe fragmenty zdobiące świątynie Zeusa czy Hery. Przykładem może być fronton zachodni i wschodni świątyni Zeusa.

 

 

 

 

 

 

 

 

Duże zainteresowanie zwiedzających wzbudza dwumetrowy posąg Nike wykonany z marmuru datowany na ok. 420 wiek p.n.e. Ustawiony w niebieskim pokoju obrazuje Nike sfruwającą z nieba.

 

Wykonany na zamówienie mieszkańców Mesenii jako podziękowanie dla Zeusa za wygraną bitwę ze Spartą. Został odkopany w czasie wykopalisk w 1875 roku.

 

    

Rzeźbiarz Pajonios w tak mistrzowski sposób przedstawił sfruwającą z niebios boginię, że w późniejszym okresie była wzorem do naśladowania przy pokazywaniu rzeźb aniołów w locie.

Czas szybko zleciał i nadeszła pora obiadowa, więc kończymy ucztę duchową – teraz coś dla dla zaspokojenia potrzeb fizycznych. Okazją była napotkana restauracja w pobliżu Olimpii . Z uwagi na ładne położenie, przepiękny wygląd i dobre jedzenie kilka zdjęć.

Napotkana restauracja była pięknie położona i dosyć oryginalna gdyż po wejściu nie było kelnerów przyjmujących zamówienia a potrawy każdy wybierał z tzw. szwedzkiego stołu. Wybór był naprawdę duży, włącznie z owocami i sokami. Można było brać co kto chciał nawet z dokładkami. Na koniec jedzenia podchodziła do stołu obsługa i inkasowała 10 euro. Jak na restaurację bardzo oryginalne rozwiązanie. Jedynie za wino, piwo i napoje wysokoprocentowe należało płacić osobno.

Po sutym posiłku obiadowym pozostał nam ostatni punkt programu w tym dniu – odwiedzenie słynnej i największej winiarni w Grecji zlokalizowanej w miejscowości Patras.

Po pokonaniu ponad 110 km jesteśmy w Patras leżącym w północnej części Peloponezu nad Zatoką Patras. Lokalizację względem Olimpii pokazuję poniżej.

 

Achaia Clauss to grecka winiarnia położona na wzgórzu w odległości ok. 6 km od centrum Patras na Peloponezie. Została założona w 1861 roku przez Bawarczyka Gustawa Claussa który przybył tu aby pracować w niemieckiej firmie zajmującej się eksportem rodzynek.

 

Oczarowany pięknem okolicy kupił małą winnicę by produkować wino na własny użytek, wkrótce jednak powiększył swoje posiadłości, sprowadził niemieckie rodzimy, wybudował osiedle dla nich, kościół i zaczął rozwijać na dużą skalę produkcję wina właśnie w miejscu który zwiedzamy, a które rocznie odwiedza ponad 200 tysięcy turystów.

Z biegiem lat Gustaw Clauss przekształcił małą winnicę w piękną posiadłość produkującą legendarne marki win, z których najsławniejszym produkowanym do dzisiaj jest słodkie wino Mavrodaphne o charakterystycznym rubinowym kolorze.

Nazwa tego wina wyprodukowanego po raz pierwszy w 1873 roku była nadana dla upamiętnienia ukochanej kobiety o czarnych oczach, Daphne która zmarła w młodym wieku.

 

W czasie zwiedzania można się dowiedzieć wiele cennych wiadomości o winoroślach, produkcji wina, obejrzeć stare przyrządy do produkcji beczek i ich naprawy. Chodząc po magazynach czuje się zapach i smak wina.

Na przestrzeni lat budynki winiarni gościły wiele znanych osobistości – byli tu Otto von Bismarck, Franz Liszt, Aristotelis Onassis, Nadia Comaneci, Generał Montgomery, Alexander Fleming oraz wielu przedstawicieli rządu Grecji. Odwiedziny upamiętniają ogromne beczki z winem którym są nadawane nazwiska odwiedzających.

Ogromne ozdobne beczki pełne wina wzbudzają największe zainteresowanie zwiedzających – każdy chce mieć przy nich pamiątkowe zdjęcie. Naprawdę są piękne i stare.

 

Winiarnia stoi na wzgórzu, więc z tarasu rozciąga się widok na trzecie co do wielkości miasto Grecji - Patras liczące ok. 170 tysięcy mieszkańców oraz oraz na Zatokę Patraską.

 

 

 

 

Po skończeniu zwiedzania winiarni następuje oczekiwana degustacja win, a po niej zakupy wybranych gatunków w miejscowym sklepiku.

 

Kończymy następny dzień zwiedzania. W dobrych humorach po degustacji win i dobrze zaopatrzeni wracamy do autokaru. Jest późne popołudnie pora wracać do hotelu na wieczorną obiadokolację.

Powrót do strony głównej:  STRONA GŁÓWNA 

https://en.wikipedia.org/wiki/Achaia_Clauss

https://pl.wikipedia.org/wiki/Olimpia_(Grecja)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Herajon_w_Olimpii

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sztafeta_ze_zniczem_olimpijskim

https://pl.wikipedia.org/wiki/Stadion_w_Olimpii

http://obiezyswiat.org/index.php?gallery=27532#

https://pl.wikipedia.org/wiki/Patras