Część 1 zakończyliśmy przy Cerkwi Chrystusa Pantokratora i restauracji "Deno". Do zobaczenia pozostało jeszcze wiele obiektów więc ruszamy dalej. Dla lepszej orientacji powtarzam mapkę z części I z zaznaczonymi obiektami.

Opuszczamy plac z Cerkwią Chrystusa Pantokratora i dosłownie za 50 metrów przy ulicy Mitropołskiej znajduje się następna Cerkiew Jana Chrzciciela - na planie oznaczona nr 7.

 

Jest to malutka cerkiewka o wymiarach 14 metrów długości i 10 metrów szerokości umieszczona w zagłębieniu ulicy - wybudowana w XIX wieku na planie krzyża.

Prowadzone badania archeologiczne wykazały, że została wybudowana w miejscu starszej bizantyjskiej trójnawowej bazyliki.

 

 

Jest wybudowana z kamienia, posiada od strony wschodniej trzy absydy. W centralnej części cerkwi, na przecięciu krzyża wznosi się cylindryczna wieża. Obecnie w cerkwi mieści się galeria czynna od 9⁰⁰ do 22⁰⁰ z półtoragodzinną przerwą od 13⁰⁰ do 15⁰⁰. Wstęp płatny: dorośli 3,00 lv; dzieci -  2,00 lv.    

Tak jak w całym obszarze Starego Nesebyru tak i tu widać rażący kontrast - piękna budowla z przed ponad tysiąca lat  a obok na ulicy sprzedawane przeważnie nowoczesne "badziewie".

 

 

 

 

 

Mijamy cerkiew Jana Chrzciciela i po przejściu ok. 70 metrów, przy drugiej przecznicy po lewej stronie następna z ocalałych świątyń tj. Cerkiew Wniebowstąpienia zwana również Cerkwią Świętego Spasa - na planie oznaczona nr 8.

 

 

Jest najmniejszą świątynią w Nesebyrze, a jej wymiary to 11,7 m długości oraz 5,7 m szerokości. Została zbudowana w 1609 roku przez bogatego mieszkańca miasta za czasów biskupa Kipriana.

 

Charakterystyczną cechą tamtego okresu było budowanie świątyń w zagłębieniach terenu, gdyż miała się różnić od innych budynków - nakazy mówiły, że nie może przekraczać wysokości jeźdźca na koniu.

 

Cerkiew jest malutka, ale wnętrze kryje całkiem dobrze zachowane freski ze scenami z życia Chrystusa i Najświętszej Marii Panny.

 

 

 

 

 

 

 

 

Z Cerkwi Św. Spasa zachowała się nagrobna płyta bizantyjskiej księżniczki Mataisy Kantakozune Paleolog datowana na XV wiek - obecnie znajduje się w Muzeum Archeologicznym w Nesebyrze. Wstęp do cerkwi codziennie w godz. 10³⁰ do 18⁰⁰ z przerwą półgodzinną od 14⁰⁰ do 14³⁰. Wstęp płatny: dorośli 3,00 lv; dzieci -  2,00 lv.

 

Z Cerkwią Świętego Spasa sąsiadują od północy dwa ciekawe obiekty, a są to ruiny łaźni bizantyjskich z V - VI wieku oraz łaźnia turecka z XVIII wieku - na planie zaznaczone nr 9.

 

 

 

Łaźnie zostały zbudowane z czasów cesarza bizantyjskiego Justyniana I Wielkiego. To co dzisiaj możemy oglądać to ok. 2/3 ich powierzchni, pozostała część znajduje się pod okolicznymi domami i ulicami.

Do tych term jak i do całego miasta doprowadzono w okresie od V do VI wieku wodociągowy system podziemny. Były tu pomieszczenia z wodą zimną i ciepłą, a najbardziej imponująca była centralna wielka sala podpierana przez cztery marmurowe kolumny z kapitelami korynckimi.

 

Niestety nie dotrwało to do dnia dzisiejszego.  Więcej szczęścia miała łaźnia turecka z XVIII wieku, która dotrwała do dzisiaj.

 

    

 

 

 

 

W części północnej Nesebyru, pośród małych uliczek odnajdziemy jeszcze trzy cerkwie: Cerkiew Archaniołów Michała i Gabriela; Cerkiew Świętej Paraskewy; Cerkiew Świętej Bogurodzicy.

 

Cerkiew Archaniołów Michała i Gabriela - na planie oznaczona nr 10. została wybudowana w XIII wieku za czasów cara Iwana Aleksandra tj. w tym samym czasie co oglądana wcześniej Cerkiew Chrystusa Pantokratora. Również jest z cegły i kamienia, z licznymi wnękami. Wybudowana jako świątynia jednonawowa której długość wynosi 14 metrów2, a szerokość 5,2 metra.

 

        

 

 

 

Cerkiew Świętej Paraskiewy - na planie oznaczona nr 11. Jest to średniowieczna świątynia której datowanie nie jest tak oczywiste - niektórzy badacze uważają że pochodzi z X wieku, zaś inni, że została zbudowana w XII - XIV wieku. Dla zwykłych turystów jest po prostu zachowaną bardzo starą budowlą.

 

Cerkiew Świętej Paraskiewy, tak jak poprzednie cerkwie zachwyca swym zewnętrznym wyglądem z bogato zdobioną fasadą.

 

 

 

Jest to cerkiew jednonawowa, z narteksem i pięcioboczną absydą w swojej zachodniej części. Kiedyś posiadała jeszcze kopułę i dzwonnicę które to elementy nie zachowały się. Również nie zachowało się kolebkowe sklepienie - obecny dwuspadowy dach to współczesne zabezpieczenie budowli. Obecnie w cerkwi funkcjonuje galeria sztuki otwarta codziennie od godz. 10³⁰ do 18⁰⁰. Wstęp płatny: dorośli - 3 lv; dzieci - 2 lv.

 

 

 

 

 

Ostatnią budowlą kościelną w części północnej Nesebyru jest Cerkiew Świętej Bogurodzicy - na planie oznaczona nr 15. Została wybudowana w 1884 roku, zaś freski i ikony pochodzą z XIX wieku. Wieża góruje nad miastem i jest widoczna z jego wielu miejsc. Obecnie na półwyspie jest to jedna cerkiew gdzie odprawiane są nabożeństwa a fotografowanie wnętrza jest zabronione.

 

                         

 

 

 

 

Najbardziej wysuniętą na wschód półwyspu jest Cerkiew Świętego Teodora na rogu ulicy Neptun i Emona - na planie oznaczona nt 18. Została wybudowana w XIII wieku. Oryginalne są ściany zachodnia i północna, natomiast pozostałe zostały zbudowane później. Ikonostas pochodzi z XVII wieku. Cerkiew można zwiedzać - wstęp płatny: dorośli - 3 lv, dzieci - 2 lv.

 

 

I tym sposobem pozostała nam do zobaczenia ostatnia świątynia położona w narożniku południowo-zachodnim miasta tj. Cerkiew św. Jana Aliturgetosa - na planie oznaczona nr 21.

Kościół nie był konsekrowany, stąd nazwa - "aliturgetos" to greckie określenie "niepoświęcony". Legenda mówi, że jeden z budowniczych został zabity w tym miejscu. Kanon kościelny nie pozwolił aby świątynia została konsekrowana i  służyła do oddawania czci - ale według niektórych zapisów usługi były w nim wykonywane.

 

        

 

Pochodząca z XIV wieku cerkiew, w roku 1913 została poważnie uszkodzona, ale jej pozostałości świadczą  o jej wielkości, architekturze. Zbudowana z kamienia i cegły, posiada trzy ołtarzowe absydy. Ciekawostką może być fakt, że posiada dwa wejścia, od północy i południa - co jest rzadkością w architekturze budynków kościelnych. Przeważnie wejście jest od zachodu, a absyda z ołtarzem od wschodu.

 

 

 

I tak oto zakończyliśmy przegląd budowli kościelnych. Źródła podają, że kiedyś było ich tutaj 40 - ja natrafiłem i pokazałem, łącznie ze stanowiskiem archeologicznym 12 szt.

 

Uwagi - praktyczne:

 

1.Większość obiektów kościelnych można zwiedzać. Niektóre jedynie z zewnątrz.

 

2.Bilety można kupić przy każdym obiekcie - ceny podawałem przy omawianiu każdego obiektu.

 

3.Aby było taniej można wykupić różne kombinacje biletu w kasie Muzeum Archeologicznego - upoważnia to do wejścia do wybranych obiektów.

 

Przykładowo podam, że wykupienie biletu do Muzeum Archeologicznego i wszystkich pozostałych obiektów to kwota: osoba dorosła 20 lv, dzieci - 12 lv. (ceny z 2018r.)

 

 

Dzisiejszy Nesebyr oferuje turystom nie tylko zwiedzanie ocalałych świątyń, chociaż to właśnie one w wyniku prowadzonych w nich i bezpośrednim sąsiedztwie prac archeologicznych dały najrozleglejszy obraz zamieszkującej to miasto ludności, jej zwyczajów, zajęć jakie wykonywali, warunków zamieszkania. 

 

Dzisiaj turysta może podziwiać piękne zaułki z domami z epoki odrodzenia z XVIII - XIX wieku przystosowanych do warunków jakie tu panują i specyficznego lokalnego stylu życia mieszkańców.

 

 

 

Cecha tych domów, to parter wybudowany z kamienia, a górne piętra są z drewna.  Nad parterem, piętro jest przeważnie nadwieszone nad ulicą. Szalowanie deskami jest poziome zapobiega przenikaniu wilgoci do ścian. Pomieszczenia na piętrze są wyłącznie mieszkaniami, zaś parter służy do do celów gospodarczych, przechowywania żywności.

 

        

 

Jednym z takich domów z epoki Odrodzenia może być dobrze zachowany Dom kapitana Pawła - na planie oznaczony nr 24. Znajduje się na stoku, nad resztkami muru obronnego przy południowym porcie.

 

 

 

Dom kapitana Pawła znajduje się na stoku, nad pozostałościami murów obronnych, posiada charakterystyczną wysoką część parterową z kamienia. Idąc wzdłuż nabrzeża południowego widać wiele innych podobnych domów kapitanów i bogatych kupców.

 

 

 

 

 

Przypuszczam, że ten dom znajduje się na wielu wydanych pocztówkach. Idąc południowym nabrzeżem  przy ulicy rozlokowały się restauracje i kawiarenki, a nad nimi na stoku są właśnie takie stare domy. Polecam przejście tym nabrzeżem, gdyż są ładne widoki zarówno w stronę półwyspu jak i w stronę morza.

 

W tej części starego Nesebyru zachowały się resztki murów obronnych, które zniszczyły trzęsienia ziemi i żywioł morza. Przy porcie południowym widać to najlepiej. Za domem kapitana Pawła widać pozostałości murów, teatr letni z którego rozciąga się ładny widok na port - oto kilka zdjęć.

 

         

 

 

 

 

Z domem kapitana Pawła sąsiaduje dawny budynek ratusza - na planie oznaczony nr 23. Budynek został zbudowany w 1929 roku i był początkowo wykorzystywany dla zebrań Świętego Synodu - organu kierowniczego Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po 1945 roku do 1992-1993. działał w nim ratusz w Nesebyrze. W 2013 roku stary ratusz został zburzony i przebudowany.

 

 

 

Za portem południowym otwiera się ładny widok na pozostałości murów obronnych, za nimi znajduje się teatr na wolnym powietrzu i pozostałości Cerkwi Jana Aliturgetosa (niepoświęcona). Po wejściu do teatru letniego ładny widok na port południowy oraz zatokę południową - na końcu zatoki restauracja "Stary Statek" - na planie oznaczona nr 14.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jeżeli ktoś zechce się zrelaksować po trudach zwiedzania miasta, może skorzystać z małej plaży usytuowanej pomiędzy restauracją "Stary Statek" a wysuniętym w morze sztucznym małym cyplem. Zatoczka osłonięta jest od wiatru, są parasole i dobre dojście do morza.

 

 

 

 

 

 

 

 

Kto czuje się głodny lub spragniony, w Starym Nesebyrze nie ma trudności te potrzeby zaspokoić. Można powiedzieć, że partery na głównych uliczkach to same restauracje, kawiarnie, lodziarnie, winiarnie itp. - jest w czym wybierać i opędzać się od wszechobecnych "napędzaczy" pobierających od właściciela prowizję. 

 

        

 

 

 

Na zdjęciach dolnych skromna restauracja "Kavak" na tyłach Starej Cerkwi Metropolitalnej. Tuż obok znajduje się zabytkowa turecka fontanna - ujęcie wody z czasów panowania tureckiego w latach 1452 - 1878.

 

 

 

 

 

Pora kończyć tą długą fotorelację po tak małym Starym Nesebyrze. Jedno jest pewne, aby mieć przyjemność spaceru trzeba go odwiedzić przed lub po głównym sezonie turystycznym. Tylko wtedy spacer po wąskich, krętych brukowanych uliczkach da zadowolenie i pozwoli zaakceptować panującą tu komercję i drożyznę. Ceny w restauracjach, sklepikach i kramach są naprawdę wysokie w porównaniu z innymi rejonami Bułgarii.

 

 

 

                        

 

 

 

Powrót do części 1:  >Bułgaria. Nesebyr - starożytna perełka nad Morzem Czarnym część 1. 

 

Powrót do strony głównej:  STRONA GŁÓWNA 

 

 

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Basilica_of_the_Holy_Mother_of_God_Eleusa,_Nesebar

http://www.ancient-nessebar.com/html/main_en.php?menu=sights_arheolo

https://en.wikipedia.org/wiki/Church_of_Christ_Pantocrator,_Nesebar

http://www.krajoznawcy.info.pl/nesebyr-od-cerkwi-cerkwi-33580/2

http://www.ancient-nessebar.com/html/main_en.php?menu=sights_termi

https://en.wikipedia.org/wiki/Church_of_Saint_Paraskevi,_Nesebar

https://en.wikipedia.org/wiki/Church_of_St_John_Aliturgetos